Aron Heppner
lata życia: 22.07.1865 - 03.12.1938
miejsce zamieszkania: Koźmin Wielkopolski
zawód: rabin, historyk
Biogram: Aron Heppner urodził się 22 lipca 1865 r. w Pleszewie. Rodzicami jego byli piekarz Pessach i Riecka Heppnerowie. Aron uczęszczał w Pleszewie do szkoły ludowej, a także na lekcje do miejscowej żydowskiej szkoły religijnej, gdzie pod okiem znawcy Talmudu Moshe Gellerta zgłębiał tajniki Świętej Księgi. Po ukończeniu szkoły ludowej, jeszcze przez dwa lata przebywał w rodzinnym Pleszewie, gdzie miejscowy rabin dr Elias Silberberg przygotowywał go do nauki w gimnazjum, ucząc łaciny i greki. W 1881 r. udał się do Ostrowa, aby tutaj rozpocząć naukę w Królewskim Gimnazjum. W Ostrowie zamieszkał na stancji u krewnej – ciotki Goldschmidt. Czesne oraz opłata za stancję były dla jego ubogich rodziców dużym wydatkiem, często więc myślał o przerwaniu nauki w gimnazjum i powrocie do Pleszewa, aby tam podjęć jakąś pracę i wspomóc materialnie rodziców. Jego matka naciskała jednak, aby nie przerywał nauki. W Ostrowie kontynuował także studia teologiczne w domu miejscowego rabina dr. Israela Meira Freimanna.
Aron Heppner zamierzał studiować medycynę, jednak zgodnie z życzeniem matki rozpoczął studia w Seminarium Rabinicznym oraz jednocześnie na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Berlinie. W 1890 r. ukończył zarówno seminarium otrzymując dyplom rabina, jak i studia uniwersyteckie w dziedzinie filozofii, historii i języków orientalnych.
Krótko po obronie doktoratu, latem 1890 r., wybrany został rabinem przez gminę żydowską z Koźmina Wielkopolskiego. Rabin Heppner będąc człowiekiem skromnym, a przy tym przyjaźnie nastawionym do otoczenia, zyskał sobie szybko uznanie zarówno w gminie żydowskiej, jak i pośród chrześcijańskich mieszkańców Koźmina. Utrzymywał poprawne stosunki zarówno z miejscowym proboszczem katolickim jak i z pastorem ewangelickim, a także z burmistrzem Jahnke (Niemiec-katolik). Jedynie na samym początku swego urzędowania popadł w konflikt z miejscowymi przywódcami gminy żydowskiej, nauczycielem Schneiderem oraz kantorem Jospe, którzy podczas wakatu po poprzednim rabinie zaczęli odgrywać wiodącą rolę w gminie, i dla których pojawienie się nowego rabina stanowiło zagrożenie dla ich pozycji w gminie. Konflikt ten, udało się jednak rozwiązać szybko i w sposób polubowny. Rabin Heppner pełnił w Koźminie nie tylko funkcję duchownego. Prowadził także lekcje religii w miejscowej żydowskiej szkole wyznaniowej, a z czasem objął także stanowisko szkolnego inspektora powiatowego szkół żydowskich na powiaty koźmiński i jarociński. Stał także na czele działającego na terenie Koźmina żydowskiego towarzystwa dobroczynnego – „Armen Verein”. O popularności jaką cieszył się w środowisku świadczy to, iż po radę zgłaszali się do niego nie tylko Żydzi, ale także przedstawiciele obu wyznań chrześcijańskich. Miłość rabina Heppnera do książek zaowocowała także stworzeniem przez niego biblioteki dla potrzeb koźmińskiej gminy wyznaniowej. Rabinowi Heppnerowi przybywało obowiązków także jako duchownemu. W 1906 r. pozostając nadal rabinem w Koźminie, objął jednocześnie stanowisko rabina w Jarocinie i Jaraczewie. W 1915 r. rabin Heppner obchodził 25. rocznicę pełnienia funkcji rabina w Koźminie. Gośćmi uroczystości byli także duchowni katoliccy i ewangeliccy. Świadczy to o tym, że Aron Heppner cieszył się dużą sympatią zarówno Polaków, jak i Niemców.
W październiku 1920 roku Aron Heppner z rodziną przeprowadził się do Wrocławia, gdzie był nauczycielem. Otrzymał także od wrocławskiej gminy żydowskiej zlecenie uporządkowania archiwum gminnego. Po dojściu nazistów do władzy, praca Heppnera jako archiwisty gminy żydowskiej stawała się coraz trudniejsza. Gestapo żądało od niego coraz częściej danych osobowych wrocławskich Żydów. W tym czasie jego syn i część wnuków wyemigrowała do Palestyny. Dwóch zięciów zostało aresztowanych i osadzonych w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie. Aron Heppner chorował coraz bardziej, a kolejne informacje o prześladowaniach mocno osłabiły jego zdrowie. Zmarł 3 grudnia 1938 r. i pochowany został obok grobu swej żony Selmy na cmentarzu żydowskim we Wrocławiu. Na nagrobku wyryto zgodnie z jego wolą, jedynie skromny napis: “Rabin w Koźminie 1890–1920”.
Źródło informacji: Jarosław Biernaczyk, "Sylwetki Żydów pochodzących z Pleszewa, absolwentów dawnego Królewskiego Gimnazjum w Ostrowie".
członkowie rodziny:
- Żona: Selma Goldmann (09.09.1863, Ostrów - 19.10.1923 Wrocław
- Dzieci:
- Ernst (04.09.1891, Koźmin - 1973, Jerozolima)
- Sara Cilly (06.08.1893, Koźmin - 31.01.1939, Wrocław), po mężu Soberski
- Hanna (20.12.1894, Koźmin - ?), po mężu Markus
- Ada (20.03.1896, Koźmin - maj 1944, KL Auschwitz), po mężu Mottek
- Elisa (07.10.1897, Koźmin - 1942)
- Frida (08.06.1899, Koźmin - 1942)
- Ruth (02.10.1901, Koźmin - 19.05.1996, Jerozolima), po mężu Gluskinos
- Edith Ottilia (11.04.1905, Koźmin - 1942)
adres: brak informacji
bibliografia: Jarosław Biernaczyk: "Sylwetki Żydów pochodzących z Pleszewa, absolwentów dawnego Królewskiego Gimnazjum w Ostrowie"